Ekonomiye futbol yükü

Cumhuriyet Spor'da yayınlanan yazım :

 

Türkiye’nin ihracat açığının hızla büyüdüğü ve döviz rezervlerinin her geçen gün azalmaya başladığı şu son günlerde, Türk ekonomisine en büyük darbe futboldan geliyor. Sıradan bir futbolcunun bile rakamlarının milyonlarla ifade edildiği transfer dönemlerinde, yabancı bir futbolcunun kulübe maliyeti, bonservisi, futbolcunun alacağı derken, yaklaşık 2 ila 4 milyon dolar arasında değişiyor.  Ha keza teknik adamların maliyetleri de bunlardan düşük değil. Bu da bir anlamda her yabancı oyuncu ile birlikte, bu kadar dövizin havaya uçması demek. Bu rakamlar bir devlet ekonomisi için küçük görülmekle birlikte incelendiğinde korkunç boyutlara ulaşıyor. 
 

Yeni yayın ihalesi ile birlikte gelirlerini % 126 artıran Süper Lig kulüpleri 360 milyon doları aralarında paylaşıyorlar. Dağıtım formülüne göre şampiyonluk yaşayan 4 büyük kulüp aslan payını alıyor.  Ancak naklen yayın ihalesinden TFF’nin aldığı pay da dahil olmak üzere kulüplerin aldığı, buradan gelen para olduğu gibi yabancılara gidiyor. Nasıl mı? 

İşte size kulüplerin yaptığı yabancı transferlerinden birkaç örnek; Beşiktaş Guti’ ye yıllık 3.6 milyon dolar ödeyecek, Tabata Siyah Beyazlılara 8 milyon dolara mal olmuştu. Queresma ise sadece 7. 5 milyon dolar. Galatasaray Baros için yaklaşık 7.5 milyon dolar, Neill için ise 4 milyon Euro’yu gözden çıkarıyor. 
Fenerbahçe’de ise durum daha da vahim sadece Guiza için harcanan para birçok mütevazı kulübün toplam bütçesi kadar. İki yıl önce 15 milyon Euro bonservis ücreti ödenerek transfer edilen ‘Okçu’ lakaplı İspanyol forvet için bu süreçte sarı lacivertlilerin kasasından tam 23 milyon Euro çıktı. Fenerbahçe’nin satılığa çıkardığı futbolcuya 2 milyon Euo’dan fazla veren olmadı. Diğer kulüplerin ve diğer futbolcuların rakamları da bu saydıklarımızdan farklı değil. Bazı kulüplerimizin istisnai ucuz yabancıları dışında rakamlar 3 aşağı 5 yukarı bu seviyelerde. Bu furyaya TFF de katıldı. Sadece A Milli Takımımızın Part-Time hocası Hiddink’in aldığı rakam primler ve ekstralar hariç,  yıllık 4 milyon Euro. 

Spor-Toto Süper Ligi’nde oynayan takımların, eskiden 6 olan yabancı sayısının bu sezon 8’e yükselmesiyle birlikte, savurganlıkları da arttı. 8 yabancı, yabancı teknik direktör derken kulüplerin bütçesi yetmez oldu. Rekor düzeydeki yayın gelirlerine rağmen, kulüpler yine mali krize girdiler. Özellikle milyarlara varan bütçeleri ile büyük kulüplerimiz gözlerini kırpmadan milyonlarca doları bir çırpıda yabancı futbolculara verebiliyorlar. Hiç şüphesiz başarı için büyük paralar harcamak gerekiyor ama ya sonrası. Sizi rakamlar boğup kafanız karıştırmak istemiyorum. Fakat, Beşiktaş başta olmak üzere Fenerbahçe ve Galatasaray’ın yanı sıra birçok Süper Lig takımı bütçelerini çoktan aşmış durumdalar. 

18 takımlı Süper Lig’de her takımın 8 yabancı oyuncu hakkını kullanması, yabancı teknik direktörün zaten serbest olması, hatta bazı kulüplerin bunu da yeterli bulmayıp yabancı sınırlamasının kalkması yönünde Türkiye Futbol Federasyonu’na baskı yapması bir anlamda intihar etmesi anlamına geliyor. Çok yakında kulüpler kasalarının tam takır olacağının farkında değiller.

Hesap ortada Süper Lig’de 18 takım var. Hepsinin en az 8 yabancı oyuncusu var. ( Türk vatandaşı yaptıkları oyuncular hariç) Bu da 144 yabancı demek. Ortalama olarak her yabancı oyuncunun 3 milyon dolara mal olduğunu varsaysak, en az 432 milyon dolar gibi bir rakam yapıyor. Buna yabancı teknik direktörleri de eklediğinizde alın size 500 milyon dolar ülke dışına gitti demek! Bu da bir ülke ekonomisi için hiç de azımsanacak bir rakam olarak görünmüyor.

Yabancı transferlerine harcanan yaklaşık 500 milyon dolar hem devletin, hem de kulüplerin kasasını boşaltıyor. Digitürk’ün bizlerden aldığı ve kulüplere dağıttığı para, bir şekilde döviz rezervimizin bir miktar daha azalmasına neden oluyor.

Hele bir de madalyonun diğer yüzü var ki, hem ekonomimiz, hem de futbol açısından tam bir felaket. Yabancı futbolcunun ve teknik adamın bu kadar bol olduğu ülkemizde, birkaç futbolcuyu saymazsak, hiçbir teknik adamımız ve futbolcumuz Dünya liglerinde boy gösteremiyor. 

Yani çıkan 500 milyon dolar, giren sıfır. Kısacası ülkemize döviz girmiyor. 

Eğer TFF bu konuda girişimde bulunmayıp çarkı tersine çeviremezse, hem Türk futboluna, hem de Türk ekonomisine katkısı olmadığı gibi zararı olur.